Առաջադրանքներ դասարանում և տանը կատարելու համար

Կետերի փոխարեն գրի՛ ր է, ե  կամ ո:

«Մի անգամ իմ բարեկամ մի որսորդ մեր հանդի անտառուտ սարերից մի եղնիկ նվեր բերեց երեխաներիս համար»:
Այսպես սկսեց ընկերս աշնանային մի երեկո, երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում էինք հեքիաթական վերջալույսով վարվռուն սարերին, որոնց վրա մակաղած հոտերի նման մեղմորեն հանգչում էին ոսկեգեղմ անտառները:
«Այդ մի մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր̀  խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:
Կամաց-կամաց մեր վրա սովորեց նա, էլ  չէր փախչում, չէր վախենում մեզնից,  մանավանդ շա՜տ մտերմացել որ երեխաներիս հետ, նրանց հետ միասին վազվզում էր պարտեզում, նրանց հետ ճաշում էր, նրանց հետ քնում:
Մի բան ինձ շատ էր զարմացնում: Եղնիկը թեև այնպես ընտելացել էր մեզ, սովորել էր մեր տանն ու դռանը, բայց մեկ-մեկ մեզնից թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին, ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը, որ երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր  բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չէր նկատում և երբ հանկարծ ուշքի էր գալիս, նետի պես ծլկվում էր մոտիցս…

Հարցեր և առաջադրանքներ

      1.   Ո՞ր ստեղծագործությունից է հատվածը: Նշի՛ր հեղինակի անունը: Եղնիկը Ավետիք Իսահակյան։

2. Գրի՛ր որսորդ, խորունկ, անդուլ, խարտյաշ բառերի հոմանիշները: Որսորդ-որսկան, խորունկ-խոր, անդուլ-անդադար, խարտյաշ-դեղձան։
3. Տեքստից դո՛ւրս գրիր երեկո բառի հոմանիշը: Վերջալույս։
4. Տրված բառերը բաղադրիչների (մասերի) բաժանի՛ր, որոշիր կազմությունը (բառի բաղադրիչների մասին կարդա՛, մուլտֆիլմը դիտի՛ր այստեղ ):

 Օրինակ՝  հեքիաթական- հեքիաթ(արմատ)+ ական(ածանց), ածանցավոր բառ

անտառուտ-անտառ(արմատ)+ուտ(ածանց), ածանցավոր բառ

վերջալույս-վերջ(արմատ)+ա(հոդակապ)+լույս(արմատ), բարդ բառ

աշնանային-աշուն(արմատ)+ային(ածանց), ածանցավոր բառ

խորասույզ-խոր(արմատ)+ա(հոդակապ)+սույզ(արմատ), բարդ բառ

անտառ-անտառ(արմատ), պարզ բառ

Ինքնուրույն աշխատանք

1. Թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտեք նրանց ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։

• (15,18) 3

15|3

5|5

1

18|2

9|3

3|3

1

• (24,12) 12

24|2

12|2

6|2

3|3

1

12|2

6|2

3|3

1

• (180,6) 3

180|2

90|2

45|5

9|3

3|3

1

6|2

3|3

1

• (12,18) 3

12|2

6|2

3|3

1

18|2

9|3

3|3

1

• (15,35) 1

15|3

5|5

1

35|5

7|7

1

• (23, 46) 23

23|23

1

46|2

23|23

1

• (102, 60) 2

102|2

51|51

1

60|2

30|2

15|3

5|5

1

• (11, 121) 1

11|11

1

121|121

1

• (16, 39)

16|2

8|2

4|2

2|2

1

39|3

13|13

1

• (28, 56) 7

28|2

14|2

7|7

1

56|2

28|14

14|2

7|7

1

• (34, 48) 2

34|2

17|17

1

48|2

24|2

12|2

6|2

3|3

1

• (30, 74) 2

30|2

15|3

5|5

1

74|2

37|37

1

• (98, 46)

98|2

49|49

1

46|2

23|23

1

2. Թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտեք նրանց ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։ 

• [21; 28]
• [84; 108]
• [160; 260]
• [14; 42]
• [15; 45]
• [23; 31]
• [32; 35]
• [54; 126]
• [48; 54]
• [51; 85]

Հեքիաթ փշատերև ծառի մասին

Մի փշատերև ծառ կար, նա շատ համեստ և բարի էր։ Երբ ձմեռը եկավ բոլոր ծառերը մերկացան, իսկ փշատերևը մնաց կանաչ։ Անտառի բնակիչները ուզում էին շատ գեղեցիկ դիմավորել Ձմեռ Պապիկին և որոշում են զարդարել փշատերևին։ Ամեն մեկը տարբեր բան է բերում. սկյուռիկը բերում է ընկույզ և կաղին, ոզնին՝ չորացրած սնկեր, իսկ նապաստակը իր մայրիկից խնդրում է փոքրիկ գազարներ։ Շուտով նա զարդարված էր։ Հաջորդ օրը երբ, Ձմեռ Պապը գալիս է անտառ, տեսնում է, որ  բոլոր ծառերը գեղեցիկ զարդարված են։ Ձմեռ պապը շոյեց փշատերևի դալար փշիկները և ուրախացած բացականչեց. Այսօրվանից քեզ կկոչենք տոնածառ: Նրանք հասկացան, որ անտառում բոլորն էլ կարևոր են, որ պետք է սիրով ապրեն անտառում, որ ոչ մեկն անտառում չպետք է «քիթը վեր ցցի»…

Ջրոլորտ, ջուրը բնության մեջ: Ջրի հատկությունները

Ջուրը բնության մեջ: Ջրոլորտ:
Երկրագնդի մակերևույթի մեծ մասը ծածկված է ջրով:
Երկրագնդի վրա ջրի ծավալի մեծ մասը Համաշխարհային օվկիանո­սի աղի ջրերն են: Միայն չնչին մասը կազմում են ցամաքի, մթնո­լորտի և կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերը:
Մարդուն անհրաժեշտ քաղց­րահամ ջրի ծավալը մեր մոլորա­կի վրա շատ չնչին է, ընդ որում՝ բաշխված է խիստ անհավասա­րաչափ: Մի տեղ ջրի ավելցուկի պատճառով գոյացել են ճահիճ­ներ, իսկ մեկ այլ տեղ ջրի սակա­վության պատճառով առաջացել են անապատներ: Օվկիանոսի, ցամաքի, մթնոլորտի  և կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերը  միասին կազմում են Երկիր մոլորակի ջրային թաղանթը՝ ջրոլորտը:
Ջրի հատկությունները: Ջուրը թափանցիկ, անհոտ հեղուկ է: Իր որոշ զարմանալի հատկություններով այն տարբերվում է բնության մեջ եղած մնացած բոլոր նյութերից:

Մաքուր ջուրը սառչում է 0 °C-ում, եռում և գոլորշի է դառնում 100 ⁰C-ում:
Հայտնի է, որ նյութերը տաքանալիս ընդարձակվում են, դրանց խտությունը փոքրանում է, իսկ սառչելիս սեղմվում են, և խտությունը մեծանում է: Սակայն, ի տարբերություն բոլոր նյութերի՝ ջուրը միակ նյութն է, որի խտությունը պինդ վիճակում (սառույց) ավելի փոքր է, քան հեղուկ վիճակում: Ջրի կարևոր հատկություններից է նաև զանազան նյութեր իր մեջ լու­ծելու ունակությունը: Անցնելով ապարների միջով՝ ջուրը լուծում է զանա­զան նյութեր:
Բնական ջրերը, ըստ դրանց մեջ լուծված աղերի քանակի, լինում են քաղցրահամ և աղի:
Այն ջրերը, որոնք մեկ լիտրում պարունակում են մինչև 1 գրամ լուծ­ված աղեր, կոչվում են քաղցրահամ, իսկ 1 գրամից ավելի աղ պարունակող ջրերը կոչվում են աղի:
Աղի ջրերը պիտանի չեն խմելու և դաշտերի ոռոգման համար: Բոլորովին մաքուր ջրերը նույնպես պիտանի չեն, որովհետև ջրի մեջ բնական վիճա­կում լուծված որոշ քանակությամբ նյութերն անհրաժեշտ են բույսերի և կենդանիների կենսագործունեության ապահովման համար:
Նույնիսկ խմելու համար լավագույն է համարվում այն ջուրը, որի մեկ լիտրը պարունակում է չնչին քանակի լուծված նյութեր, և վնասակար բակ­տերիաներ չի պարունակում:
Ջրի մյուս կարևոր հատկությունը  ջերմունակությունն է, այսինքն՝ ջեր­մություն կլանելու և կուտակելու հատկությունը:
Ջուրը սառույց վիճակից հեղուկի և հեղուկից գոլորշու վերածվելիս շրջապատից կլանում է մեծ քանակությամբ ջերմություն: Օրինակ՝ ամառ­վա շոգին քաղաքի վրա տեղացած անձրևը րոպեների ընթացքում կարող է գոլորշանալ՝  շրջապատից կլանելով մեծ քանակությամբ ջերմություն: Որ­պես արդյունք՝ քաղաքի օդի ջերմաստիճանը կարող է մի քանի աստիճա­նով նվազել՝ մեղմացնելով շոգը: Իսկ ջուրը՝ սառույց կամ գոլորշին հեղուկ դառնալիս տեղի է ունենում հակառակ գործընթացը. կլանված ջերմու­թյունն անջատվում է և հաղորդվում շրջապատին:
Օրինակ՝ ջրավազանները, ամռանը կուտակելով Արեգակի ջերմային էներգիան, զովացնում են մերձակա տարածքի շոգը, իսկ ձմռանը կուտակ­ված ջերմությունն աստիճանաբար հաղորդում են շրջապատին՝ մեղմելով սաստիկ ցուրտը:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է ջրոլորտը: Որո՞նք են դրա բաղադրամասերը:
2. Ջրի ի՞նչ հատկություններ գիտեք:
3. Ո՞ր ջրերն են կոչվում քաղցրահամ:
4. Ի՞նչ է ջրի ջերմունակությունը: Ինչպե՞ս է դա ազդում կլիմայի վրա:
5. Ինչո՞ւ ամռան շոգին տեղացած հորդառատ անձրևից որոշ ժամա­նակ հետո շոգը մեղմում է:

Դիջիթեք 2024

1. Իմ ուսումնական  բլոգը․ ո՞ր հարթակն եմ ընտրել և ինչո՞ւ։ https://annamkrtumyan.edublogs.org/category/մաթեմատիկա/
2. Ի՞նչ համակարգչային ծրագրի եմ տիրապետում։ Word, outlook, paint, jigsaw planet, google, scratch, geogebra, YouTube, cap cut, WhatsApp, Viber, edublogs, instagram, facebook, Pinterest.
3. Ո՞ր համակարգչային ծրագիրն եմ առավել շատ օգտագործում և ինչու՞։ Edublogs, որովհետև ես իմ բլոգից շատ եմ օգտվում։
4. Ի՞նչ համակարգչային ծրագիր եմ սովորել  դպրոցում կամ դպրոցից դուրս (ո՞ր ուսումնական կենտրոնում)։ Դպրոցում օտագործում եմ YouTube ծրագիրը։
5. Սովորող -սովորեցնող ի՞նչ  նախագծի եմ մասնակցել, իմ սովորած ծրագիրը ինչպե՞ս եմ կիրառում դասապրոցեսում։ Մենք փոքրերին սովորեցրել էնք Paint ծրագիրը։

Ճամբարային երրորդ օրվա ամփոփում

Մենք ընդհանուր պարապմունք արեցինք, մարմնամարզություն արեցինք, երգեցինք, պարեցինք և ներկայացման փորձ արեցինք։ Այսոր իմ համար շատ լավ օր էր։